Istilah Keluaran Bersama

Pada tulisan kali ini saya akan menerangkan beberapa istilah yang digunakan untuk setem keluaran bersama. Istilah ini saya ambil daripada 'Joint Stamp Issues Society (JSIS)', sebuah persatuan bebas yang dahulunya dikenali sebagai 'International Philatelic Society of Joint Stamp Issues Collectors (IPS-JSIC)'. Keahlian persatuan ini adalah percuma.

Keluaran bersama berlaku apabila dua atau lebih negara merdeka yang mempunyai jabatan atau syarikat pos yang menganggotai UPU mengeluarkan setem atau bahan-bahan filateli lain yang memiliki maksud yang sama (meraikan sesuatu ulang tahun, atau menyatakan persamaan antara negara) dalam tempoh yang telah ditetapkan.

Menurut JSIS, keluaran bersama boleh dikecilkan ruang lingkup kajiannya kepada beberapa bahagian. Saya akan ulas seberapa ringkas dalam perenggan berikutnya. Berkenaan takrif keluaran bersama yang disebut pada perenggan sebelum ini, bolehlah dirumuskan bahawa:

• keluaran bersama ialah istilah umum bagi menyatakan tema sesuatu setem yang dikeluarkan oleh dua atau lebih negara yang terlibat.
• dua atau lebih bermaksud tiada had bilangan negara yang boleh mengeluarkan setem dengan tema ini. Namun begitu, keluaran bersama ini boleh ditakrifkan sebagai 'setem omnibus' sekiranya semua negara yang mengeluarkan setem ini menggunakan khidmat syarikat percetakan yang sama disebabkan masalah kewangan, ketiadaan syarikat percetakan di negara-negara yang terlibat atau bertujuan menjimatkan kos.
• negara merdeka bermaksud hanya jabatan atau syarikat pos dari negara-negara merdeka sahaja yang termasuk dalam istilah keluaran bersama. Sekiranya negara yang terlibat adalah negara penjajah dan jajahan takluknya (territorial atau colonial), ianya diklasifikasikan sebagai 'territorial / colonial joint issues' (keluaran bersama negara-negara kolonial / jajahan takluk). Tetapi sekiranya terdapat negara lain yang merdeka mengeluarkan setem bersama dengan negara-negara jajahan takluk ini, maka ia boleh ditakrifkan sebagai setem keluaran bersama.
• Jabatan atau syarikat pos yang terlibat adalah merupakan anggota UPU yang diiktiraf pada masa keluaran bersama ini berlaku.
• setiap keluaran yang mendapat persetujuan daripada semua negara yang terlibat sejak proses mereka bentuk lagi diistilahkan sebagai keluaran bersama. Oleh yang demikian, keluaran-keluaran yang dibincangkan pada peringkat UPU atau pertubuhan-pertubuhan seperti ASEAN, OPEC, CEPT dan lain-lain boleh juga diistilahkan sebagai keluaran bersama dengan syarat terdapat perbincangan mengenai reka bentuk dan tarikh keluaran setem tersebut. Sebaliknya, sesuatu keluaran setem itu tidak boleh dianggap sebagai keluaran bersama (walaupun dikeluarkan bagi meraikan ulang tahun pertubuhan yang sama, contoh: Ulang Tahun ASEAN Ke-10) sekiranya tiada bukti yang menunjukkan kerjasama antara jabatan atau syarikat pos negara-negara yang terlibat.
• suatu kenyataan rasmi berkenaan setem keluaran bersama mestilah dikeluarkan oleh satu atau lebih negara-negara yang terlibat. Atau dengan cara pengeluaran sampul surat hari pertama bersama rasmi antara negara. Sampul surat persendirian atau yang dicetak oleh pihak selain jabatan atau syarikat pos tidak diterima.
• setiap keluaran bersama mestilah merupakan setem yang baharu. Setem overprint dan cetakan semula keluaran yang lepas tidak boleh diterima sebagai keluaran bersama.
• kebiasaanya hanya setem dan lembaran mini sahaja yang dikeluarkan, namun begitu, jika ada bahan-bahan filateli yang lain dikeluarkan seperti aerogram, poskad, kad maksima, booklet dan folder, ia juga termasuk sebagai sebahagian daripada bahan-bahan filateli keluaran bersama.
• keluaran bersama yang dikeluarkan mestilah sah untuk digunakan bagi tujuan menghantar surat. Sekiranya keluaran tersebut tiada nilai bagi tujuan menghantar surat (dikeluarkan sebagai pelekat atau setem cinderella), ia tidak boleh diterima sebagai setem keluaran bersama.
• setem yang dikeluarkan adalah setem peringatan dan topik yang paparkan mempunyai kaitan dengan negara-negara yang terlibat. Setiap topik yang dikeluarkan mestilah dengan persetujuan semua negara yang terlibat.
• pada kebiasaannya, setem keluaran bersama ini dikeluarkan pada tarikh yang sama. Namun begitu, mungkin disebabkan masalah teknikal atau politik sesebuah negara yang terlibat, perbezaan tarikh keluaran sehingga membawa kepada beberapa bulan masih boleh berlaku. Walau begitu, ia masih boleh diterima sebagai keluaran bersama. 
• Keluaran bersama yang dibatalkan juga boleh termasuk dalam tema ini sekiranya maklumat rasmi berkenaan setem keluaran bersama ini telah wujud sebelum ia dibatalkan.